Den 5^e mei 1886 werd het huis inclusief de “drinkgelegenheid” verkocht voor ƒ750 aan Frans van Zundert van beroep broodbakker.  Frans trad in het huwelijk op 15 januari1881 met Catharina Suijkerbuijk, geboren 1 juli 1860 te Sprundel en dochter van Marijn. Voornoemde Frans, werd geboren in Ossendrecht op 3 januari 1858 en overleed te Sprundel op 17 april 1940.

Frans is in het pand een koffiehuis begonnen wat hij “De Pelikaan” noemde. Door van zijn voorkamer een gelagkamer te maken kreeg hij een vergunning om sterke drank in het klein te verkopen. Toen rond 1895 het repetitielokaal van de fanfare “DHV-VHV” bij bakker Adrianus Koenen niet meer voldeed, verhuisde de muziekvereniging naar “De Pelikaan”.

Geen toeval, want Frans was een van de medeoprichters van de fanfare geweest.

De kinderen van Frans van Zundert en Catharina Suijkerbuijk, Henricus (Harry), Pauline en Johanna,  nemen op 9 augustus 1926 gezamenlijk over van hun ouders, het koffiehuis met tuin en bouwland en de gehele café-inventaris.

Op 8 december 1928 verschenen voor notaris Antonius Franciscus Peters uit Etten,

Henricus van Zundert, koopman en eigenaar van koffiehuis “De Pelikaan” en zijn zussen Pauline en Johanna, kinderen van Frans van Zundert. Zij verklaarden te hebben verkocht aan Godefridus Adrianus Konings het woonhuis en koffiehuis “de Pelikaan” met inventaris, schuur, erf en tuin. De koop werd gesloten voor een bedrag van 4825 gulden. Op 1 april 1929 werden Frie Konings, geboren op 12 augustus 1908 te Sprundel, en zijn vrouw Johanna Krens, geboren op 1 februari 1905 te Etten de nieuwe eigenaren van “De Pelikaan”.

Op 11 januari 1928 waren Godefridus en Johanna gehuwd te Etten.  Het jonge paar ging wonen in een sigarettenwinkeltje op de markt in Etten. Hier werd hun oudste zoon Kees geboren. Op 1 april 1929 verhuisde ze naar “De Pelikaan” in Sprundel.

Op …… 1933 werd Riet geboren, zij was het 4e kind en de eerste dochter van Frie en Jo. We spraken met Riet over het oude café, haar geboortehuis, waar zij haar gehele jeugd in heeft gewoond.

Mijn vroegste herinnering gaat terug naar de tijd toen ik 5 of 6 jaar oud was. De fanfare “Door Het Volk, Voor Het Volk” had als thuisbasis “De Pelikaan”, ons café. Binnen deze muzikale vereniging waren een aantal leden die elk jaar een toneelstuk voor de Sprundels bevolking opvoerde. In de namiddag werd het toneelstuk uitsluitend voor vrouwelijk publiek gespeeld. ’s Avonds werd er opnieuw gespeeld maar dan waren alleen de mannen welkom. Houten schotten werden buiten achter het café als décor geplaatst en bierkratjes werden gebruikt om een verhoogd podium te maken. Het publiek kon vanuit het café door de openstaande achterdeuren het toneelstuk gadeslaan. Een van de toneelstukken zal ik nooit vergeten. Voor de aanvang van het toneelstuk zag ik dat mijn vader zich verkleed had als een bruine beer. Toen tijdens het toneelstuk de bruine beer werd “doodgeschoten” leefde ik zo mee dat de paniek mij toesloeg, omdat ik dacht dat mijn vader was geraakt. Gelukkig wisten enkele volwassenen mij gerust te stellen.

Hoe zag het café er in de jaren ’30 uit ?

Veel kan ik me hiervan niet herinneren, ik weet wel dat het café niet groot was, en de inrichting was heel eenvoudig. Er stond een tafel met daaromheen zes thonet stoelen, verder stond er een oude kerkbank en een toog met een tapkraan erop. Een gedeelte van de oude bakkersoven van de vorige bewoner bakker Frans van Zundert  achter in het café was nog steeds  en werd elke maandag grondig met water en zeep geschuurd. Daarna gebruikte men theebladeren om de vloer goed droog te maken. Tot slot werd op de vloer ‘n laagje wit zand gestrooid.

Achter het café waren de “piesbak en plee”. In de schuur was een stenen hokje gemetseld waarin de “plee ” was geplaatst. Buiten tegen de achtermuur naast de schuur was een “piesbak” gemetseld. Van deze toiletvoorziening werd zowel door ons gezin als door de klanten gebruik gemaakt. Een van onze taken was dan ook oude kranten in repen te scheuren om die als toiletpapier te gebruiken.

Het café was eigenlijk ook onze woonkamer, moeder deed er veel huishoudelijk werk en voor ons kinderen was er voldoende speelruimte.

Toch herinner ik me dat er een moment geweest is dat er in ons café/woonkamer zich een levensgevaarlijke situatie voordeed. Het zal begin jaren ’50 geweest zijn dat bij het melkfabriek in de Zuivelstraat een paard op hol sloeg. Paard en kar gingen  richting ons café en denderden dwars door de dubbele voordeuren het café in. Het paard kwam na een harde botsing met het biljart tot stilstand. Zeer ernstig gewond moest het paard ter plaatse afgemaakt worden.

Tot en met de jaren ’40 bestond de watervoorziening uit een waterpomp (grondwater) buiten. Voor het spoelen van glazen zijn er heel wat emmers water volgepompt en naar het café “gesjouwd”. Warm water werd gehaald bij het melkfabriek. In het melkfabriek werd er veel warm water gebruikt voor o.a. het reinigen van leidingen in de machines. Tijdens de jaarlijkse kermis was het de drukste tijd van het jaar in ons café. Om de drank koel te houden bracht Lon van den Broek met paard en platte wagen van brouwerij “De Vissenberg” lange staven ijs. Begin jaren ’50 kregen we waterleiding wat de watervoorziening een stuk gemakkelijker maakte.

De oorlogsjaren ‘40-’45 waren voor ons “café” een roerige tijd. Na de vordering van de meisjesschool in mei 1944 door de Duitse bezetters moesten er op verschillende locaties in Sprundel onderwijs worden gegeven. Een van die locaties werd ons café. Juffrouw Nieuwdorp was de onderwijzeres die van mei tot augustus 1944 de 5e klas van de Mariaschool bij ons in het café les gaf.

Angstige momenten die diep in mijn geheuden zijn gegrift waren er ook.

Toen op zondagmorgen 4 maart 1944 een V1 neerkwam in de Noorderstraat vloog er door de luchtdruk een complete houten wand achter ons café eruit. In de buurt van de Noorderstraat vielen 6 doden en 6 personen raakten gewond. Een groot aantal woningen werden in de omgeving geheel of gedeeltelijk vernield.

In de laatste maanden van de bezettting vorderde de Duitsers ons café. Dit keer werd ons café als opslagplaats voor kleding gebruikt. Om te voorkomen dat er kleding gestolen zou worden, lagen er grote rollen prikkeldraad voor ons café.

Na de bevrijding waren het de Engelsen, die ons café een korte tijd opnieuw als opslagplaats in gebruik namen.

Na de oorlog werd door de familie Konings, het normale leven weer opgepakt. Vader verdiende de kost als timmerman, terwijl moeder, ondanks alle drukte van het gezin, het café er ook nog even bij deed. Tussen 1928 en 1948 werden twaalf kinderen geboren waarvan er twee op heel jonge leeftijd zijn overleden.

Begin jaren ’50 werd het steeds drukker in het café, naast de “zorg” voor de fanfare koos in 1952 de toen pas opgerichte Sprundelse voetbalclub ook ons café als hun clubhuis. Daarbij kwam ook nog dat de tijd aanbrak dat de oudste kinderen uit ons gezin in het huwelijk traden en elders gingen wonen. Toen vader en moeder de conclussie trokken dat uiteindelijk niet één van de tien kinderen het café over wou nemen besloten ze café “De Pelikaan” in  mei 1957 te verkopen.

Het gezin Konings-Krens verhuisden daarna naar de Fatimastraat.

Vader Frie overleed op 3 juni 1965, 65 jaar oud, moeder Jo op 16 maart 1994, zij werd 89 jaar oud.

Na 28 jaar eigenaar te zijn geweest van café “De Pelikaan” verkocht Frie Konings en zijn vrouw Jo Konings- de Regt het woonhuis en café aan Cornelis Hermans en zijn vrouw Petronella Hermans-Aarts. 4 mei 1957 was de officiële datum dat het café van eigenaar wisselde.

Cees Hermans werd geboren 20 juni 1917 in Sprundel als zoon van Alphons Hermans en Petronella van Dorst. Zijn vrouw Nel Aarts, dochter van Bartholomeus Aarts en Dymphna Roovers werd geboren op 7 augustus 1921 in Sprundel. Na hun huwelijk  op 18 oktober 1951 gingen Cees en Nel in de Tuinstraat op huis nr.22 wonen. Op 4 mei 1957 verhuisde met hun gezin ze naar het pand op de St. Janstraat 31.

Bij de overname was het een goed lopend café, maar door de toenemende animo voor het verenigingsleven in het begin van de jaren ‘60, nam het aantal  leden bij fanfare en de voetbalvereniging steeds meer toe. Ook melden zich steeds meer nieuwe verenigingen die café “De Coop” als hun clubhuis kozen. Cees en Nel waren  genoodzaakt het café uit te breiden. Begin jaren ’60 werd er achter het café een zaaltje bijgebouwd waar de fanfare als repetitielokaal het meest profijt van had.

Ook was het zaaltje heel geschikt als dansgelegenheid bij feesten.

Het toenmalig caféleven kende wel een sluitingstijd maar geen openingstijd. Het café ging ’s morgens vroeg open en wanneer er één klant aanwezig was dan deed Nel  haar huishoudelijk werk in het café bij de klant. Nel vertelde later dat het nog als eens voorkwam dat een klant ’s morgens om 9 uur binnenstapte, pilsje bestelde en na dat éne pilsje om 12 uur weer opstapte. Diepzinnige gesprekken werden er nauwelijks gevoerd, maar het dagelijks huishoudelijk werk ging wel door.

Cees en Nel kregen drie dochters, Liesbeth (1953), Dieneke (1955) en Nelleke (1959).

Op 10 december 1981  was de laatste dag dat Cees en Nel achter de toog van hun geliefde café stonden. Het café en woonhuis werden door hun jongste dochter Nelleke en haar man Johan Valentijn afkomstig uit Oudenbosch overgenomen.

Johan en Nelleke traden in het huwelijk op 12 december 1981 en één dag later waren zij de nieuwe eigenaars.

Opvallend was tot dan toe dat de Sprundelse bevolking steeds sprak over café “De Koop” terwijl formeel nog steeds bij de kamer van koophandel het café als “De Pelikaan” ingeschreven stond.

Nadat Johan en Nelleke aan alle formele handelingen, die er nodig waren voor de officiële naamverandering, hadden voldaan kreeg dit café vanaf 12 december 1981 als naam  “De Coop”.

De herkomst van deze naam is terug te vinden in het volgende onbekend citaat over de “link” die Sprundel in het verleden had met Antwerpen. Hieruit het volgende korte fragment:

Tot in het begin van onze eeuw reed Cornelis Hermans uit Sprundel als voerman iedere week naar Antwerpen. Hij leverde daar o.a. hazen en konijnen. Zijn herberg in Sprundel kreeg de toepasselijke naam “In den wildhandel”. Hij kocht en verkocht voor iedereen en werd vaak “De Koop” genoemd.

Cornelis Hermans, geboren 14 oktober 1859 te Etten, was herbergier, voerman en koopman. Zijn café “In de wildhandel” stond op de hoek Hofstraat/St. Janstraat.  Achterkleindochter Nelleke en haar man Johan hebben er voor gekozen om de voor de K een C  te plaatsen waardoor het cafè nu de officiële naam draagt “De Coop”

Cees Hermans overleed op 3 januari 1993, zijn vrouw Nel op 14 juli 1998 beide in hun woonhuis in de Zuivelstraat

In het jaar dat de vader van Nelleke overlijdt neemt Rudy (Adrianus) Roks, geboren 30 december 1962, zoon van Paulus Roks en Jaantje de Jong, op 1 augustus 1993 het café over. Nu ruim 21 jaar later, is natuurlijk ook café “De Coop” met de tijd mee gegaan. Toch is nog steeds de nostalgische sfeer van 150 jarige geschiedenis van dit café voelbaar aanwezig. Op 26 juli 2011 komt Rudy Roks ter overlijden en na een ‘droge’ periode van precies 10 maanden, op 26 mei 2012, is het café heropend door de huidige kastelein Ronnie Gommers.

Bronnen;

Kerkelijke doop, trouw en begraafboeken Sprundel

Bevolingsregister 1820 -1938 archief gemeente Rucphen.

Doop, huwelijk en overlijdensaktes vanaf 1810 archief gemeente Rucphen.

Voor het tot stand komen van dit artikel dank aan:

Ad Heeren, Riet van den Maagdenberg-Konings, Nelleke Valentijn-Hermans

Wim Vergouwen